Καλή Τζώρτζη, Ο χώρος στο μουσείο: η αρχιτεκτονική συναντά τη μουσειολογία, εκδ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Αθήνα 2013, 400 σελ.
ISBN 978-960-244-159-6
Τα μουσεία ανήκουν στα κτήρια-σύμβολα των αρχών του 21ου αιώνα, τόσο για την αρχιτεκτονική ετερογένειά τους όσο και για τη μουσειολογική επινοητικότητα των εκθέσεών τους. Πώς όμως τα βιώνουν οι επισκέπτες τους; Οι βασικές θέσεις του βιβλίου είναι ότι ο σχεδιασμός του χώρου του μουσείου συνιστά το κοινό σημείο αναφοράς αρχιτεκτονικής και μουσειολογίας και ότι, μελετώντας τα μουσεία από χωρική σκοπιά, μπορούμε να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η αλληλεπίδραση κτηρίου και έκθεσης επηρεάζει την εμπειρία του επισκέπτη και προσδίδει σε κάθε μουσείο τον ιδιαίτερο χωρικό, νοητικό και κοινωνικό χαρακτήρα του.
Το βιβλίο αρχίζει με την ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του μουσείου ως κτηρίου και ως οργανωμένου χώρου, και την παράλληλη εξέλιξη των εκθεσιακών αντιλήψεων. Στη συνέχεια προτείνει μια μεθοθολογία για τη μελέτη των μουσείων, συνδυάζοντας την ανάλυση του χώρου με την παρατήρηση των επισκεπτών, και διατυπώνει ένα θεωρητικό μοντέλο για την ερμηνεία τους. Με τη σε βάθος μελέτη γνωστών μουσείων σε αντιθετικά ζεύγη (όπως το Castelvecchio στη Βερόνα, η Πτέρυγα Sainsbury της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, το Κέντρο Pompidou στο Παρίσι και η Tate Modern στο Λονδίνο), αλλά και με την ανάλυση λιγότερο γνωστων σύγχρονων μουσειακών σχεδιασμών (όπως το Μουσείο Ashmolean στην Οξφόρδη, το Latenium στο Nechatel της Ελβετίας και το Insel Hombroich στο Neuss της Γερμανίας), δείχνει πώς τα μουσεία οργανώνουν την κίνηση και διαμορφώνουν οπτικές σχέσεις, μέσω του χωρικού σχεδιασμού του κτηρίου και της έκθεσης, για να συγκροτήσουν νόημα και να δημιουργήσουν μια εμπειρία.
Οι μελέτες εξηγούν πώς κάποια μουσεία παρέχουν στον επισκέπτη την αίσθηση της προσωπικής εξερεύνησης και ανακάλυψης, άλλα μοιάζουν περισότερο συναρπαστικά από κοινωνική άποψη, και σε κάποιες περιπτώσεις η αρχιτεκτονική και η έκθεση μπορούν να εμπλουτίσουν η μία την άλλη για να παράγουν νέα είδη αισθητικής και πληροφοριακής εμπειρίας.
Σε όλο το βιβλίο, η λεπτομερής ανάλυση συνδυάζεται με πλούσιο οπτικό υλικό – φωτογραφίες, σχέδια, διαγράμματα και γραφήματα. Ταυτόχρονα θεωρητικό και πρακτικό, το βιβλίο αυτό θα αποτελέσει πηγή πληροφόρησης αλλά και έμπνευσης για όσους δημιουργούν μουσεία (όπως αρχιτέκτονες, επιμελητές, μουσειολόγους, μουσειογράφους) και θα εφοδιάσει ερευνητές και φοιτητές με μια χρήσιμη μεθοδολογία για τη μελέτη μουσείων και εκθέσεων.
