Το βιβλίο «Κύπρος και Γεωλογία – Επιστήμη, Πολιτισμός, Περιβάλλον» θα παρουσιάσουν οι συγγραφείς του Γεώργιος Κωνσταντίνου και Ιωάννης Παναγίδης, τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2013, στο πλαίσιο σειράς ομιλιών που διοργανώνει κάθε χρόνο η Εταιρεία Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ).
Όπως αναφέρουν οι δύο συγγραφείς σχετικά με το βιβλίο: «Οι άφθονες και θεαματικές γεωλογικές εμφανίσεις που υπάρχουν στο νησί αποτελούν ένα υπέροχο και πλούσιο φυσικό αρχείο γεωλογικών διεργασιών, που κατέστησαν την Κύπρο γεωλογικό πρότυπο για τους γεωεπιστήμονες όλου του κόσμου, συμβάλλοντας έτσι στην κατανόηση της εξέλιξης των ωκεανών και του πλανήτη Γη γενικότερα. Ίσως να μη υπάρχει άλλο μέρος στη γη όπου η γεωλογία αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα όχι μόνο στη διαμόρφωση του φυσικού του περιβάλλοντος, αλλά και στην ιστορική, πολιτιστική και κοινωνικοοικονομική του εξέλιξη τόσο κατά την αρχαιότητα όσο και κατά τους νεότερους χρόνους.
»Η σπονδυλική στήλη της Κύπρου, το Τρόοδος, είναι ένας Οφιόλιθος, δηλαδή ένα κομμάτι ωκεάνιου φλοιού που σχηματίστηκε με ηφαιστειακή δράση στο βυθό της Τηθύος, ενός μεγάλου αρχαίου ωκεανού, 3.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, πριν από 90 εκατ. χρόνια και το οποίο αναδύθηκε με μακραίωνες και πολύπλοκες γεωλογικές διεργασίες. Σήμερα όταν κανείς ανεβαίνει στο Τρόοδος, από γεωλογικής πλευράς, ουσιαστικά κατεβαίνει από το πυθμένα των σημερινών ωκεανών μέσα στα έγκατα της γης σε πετρώματα που ήταν τμήμα του ανώτερου μανδύα της.
»Η εντυπωσιακή τοπογραφία που δημιουργήθηκε από την ανύψωση του Τροόδους επηρέασε άμεσα ή έμμεσα το περιβάλλον και κάθε άποψη της ζωής στο νησί. Πρωταρχικά επηρέασε το κλίμα του νησιού, ιδιαίτερα τη βροχόπτωση, η οποία με τη σειρά της επηρέασε την ανάπτυξη των δασών, τη γεωργική παραγωγή, τη φυσική ομορφιά και γενικά κατέστησε την Κύπρο έναν εξαιρετικό τόπο διαβίωσης για τον άνθρωπο και βιότοπο πλούσιας χλωρίδας και πανίδας.
»Η φύση προίκισε πλουσιοπάροχα το Τροόδος με ορυκτό πλούτο. Το Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους συγκαταλέγεται μεταξύ των πέντε πλουσιότερων περιοχών του κόσμου σε χαλκό, ανά μονάδα επιφάνειας, έχει το μεγαλύτερο κοίτασμα χρυσοτιλικού αμιάντου στην Ευρώπη και πλούσια κοιτάσματα χρωμίτη, έχει επίσης μεγάλα κοιτάσματα φυσικών ορυκτών χρωμάτων και εκτεταμένα κοιτάσματα μπεντονιτών Για 3.000 χρόνια το νησί ήταν το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής και εμπορίας χαλκού και πολύ δικαιολογημένα ο χαλκός κατέστη συνώνυμος με την Κύπρο. Η πρώιμη και μεγάλη παραγωγή του χαλκού της Κύπρου συνέβαλε στη μετάβαση από τη Χαλκολιθική Περίοδο στην Εποχή του Χαλκού. Τέσσερα εκατομμύρια τόνοι αρχαίας σκουριάς σε σαράντα σωρούς, που υπάρχουν στο νησί, υποδηλούν παραγωγή 200.000 τόνων χαλκού στη χρονική περίοδο από το 2000 π.Χ. μέχρι το 500 μ.Χ. και τη μεγαλύτερη και πιο μακραίωνη μεταλλευτική βιομηχανία. Ο χαλκός εξαγόταν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, από τη Μέση Ανατολή ως την Ισπανία, από τη Μαύρη Θάλασσα ως την Αίγυπτο. Η Κύπρος με τις εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές αποτέλεσε τη γέφυρα που ένωσε πολιτιστικά τις χώρες που διαβρέχει η Μεσόγειος.
»Η μεγάλη αφθονία και ποικιλία των ορυκτών φαρμάκων από τα μεταλλεία χαλκού, και η γρήγορη ανακάλυψη των ιαματικών ιδιοτήτων τους από τους αρχαίους μεταλλωρύχους κατέστησαν το νησί ένα σημαντικό κέντρο άσκησης και μάθησης της ιατρικής επιστήμης στην Αρχαιότητα. Πλήθος αρχαίων κειμένων, επιγραφών και ανασκαφικών δεδομένων καθώς επίσης ένας μακρύς κατάλογος καταξιωμένων ιατρών μαρτυρούν ότι η Κύπρος ήταν μεγάλος παραγωγός και εξαγωγέας ορυκτών φαρμάκων.
»Η σημασία των ορυκτών πόρων του νησιού είναι τεράστια και στη δική μας εποχή. Η μεταλλευτική βιομηχανία με την επαναδραστηριοποίησή της στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν ο βασικότερος αιμοδότης της οικονομίας του τόπου μας. Έδωσε ψωμί σε χιλιάδες εργάτες σε δύσκολα χρόνια, περιόρισε τη μετανάστευση, θεμελίωσε το συνδικαλιστικό κίνημα, μα πάνω απ’ όλα υπήρξε ο καταλύτης για την τεχνολογική αναβάθμιση της Κύπρου.
»Η εξασφάλιση νερού στην Κύπρο για ύδρευση και άρδευση ήταν πρωταρχικό μέλημα των κατοίκων της σε όλα τα στάδια της ιστορία της. Σε περιόδους ολιγομβρίας και υδατικών κρίσεων οι κάτοικοι κατέφευγαν στην κατασκευή τεχνικά δύσκολων και δαπανηρών έργων. Στο νησί βρίσκονται τα αρχαιότερα πηγάδια νερού στον κόσμο που χρονολογούνται από το τέλος της 9ης χιλιετίας π.Χ., μεγάλου μήκους αρχαία υδραγωγεία, αλυσίδες φρεάτων, χιλιόμετρα αρχαίων και πρόσφατων καναλιών από εκτροπές μεγάλων ποταμών, απίστευτος αριθμός γεωτρήσεων, φράγματα, υδαταγωγοί μήκους πέραν των 100 χιλιομέτρων και μονάδες αφαλάτωσης.
»Ο πρόσφατος εντοπισμός του πλούτου που χάρισε στο νησί μας η φύση σε υδρογονάνθρακες, αναβαθμίζει τη γεωστρατηγική του σημασία και το εισάγει στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Του δίνει την ευκαιρία να διαδραματίσει τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραμάτισε στην Αρχαιότητα, και του διανοίγει καινούριες, ευοίωνες οικονομικές προοπτικές για το μέλλον του».
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί με την ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Βούρου-Ευταξία στην αίθουσα του Συλλόγου των Αθηναίων (Κέκροπος 10, Πλάκα) στις 18.30.
Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
