Πολύτιμο αρχειακό υλικό από τον «θησαυρό» της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, δηλαδή το Ιστορικό Αρχείο της, που ανήκει στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, βγαίνει σταδιακά στο φως μέσα από το έργο ψηφιοποίησής του. Μέχρι στιγμής 15.000 έγγραφα του 19ου αιώνα, με ιστορικά στοιχεία από τις πρώτες μεγάλες ανασκαφές στην Ελλάδα, τους αρχαιολογικούς νόμους και την ίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, μαζί με χάρτες, σχεδιαγράμματα και φωτογραφίες, ψηφιοποιήθηκαν και τεκμηριώθηκαν ηλεκτρονικά στο πλαίσιο του Γ’ ΚΠΣ.

Αντίστοιχα, μέσα από τα νέα επιχειρησιακά προγράμματα (ΕΣΠΑ), έχουν προχωρήσει οι ψηφιοποιήσεις κι άλλων σημαντικών αρχείων, όπως των ασπρόμαυρων φωτογραφιών που τράβηξαν αρχιτέκτονες τη δεκαετία του ’70 στις γειτονιές μεγάλων ελληνικών πόλεων με σκοπό τη διάκριση κτηρίων που θα χαρακτηρίζονταν διατηρητέα, καθώς και κηρύξεων αρχαιολογικών χώρων, ζωνών προστασίας και απαλλοτριώσεων εκτάσεων για αρχαιολογικούς σκοπούς, που ολοκληρώνονται στο πλαίσιο του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε το «πράσινο φως» για μια ακόμα πράξη που αφορά την ψηφιοποίηση και αξιοποίηση ιστορικών τεκμηρίων από το αρχείο των Υπηρεσιών Αρχαιοτήτων. Με οκτάμηνη διάρκεια και προϋπολογισμό 130.000 ευρώ, η συγκεκριμένη πράξη δίνει την ευκαιρία να φανεί ένας ακόμα ιστορικός πλούτος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, με έγγραφα των δύο τελευταίων αιώνων από το Ιστορικό Αρχείο (αλληλογραφία Γενικών Διευθύνσεων Αρχαιοτήτων, Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών, Πανεπιστημίων, της Αρχαιολογικής Εταιρείας), που δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για ανασκαφές, αναστηλώσεις και συντηρήσεις μνημείων, καθώς και από τις περιφερειακές υπηρεσίες (Εφορείες) σε Δελφούς, Κυκλάδες και Δωδεκάνησα οι οποίες διατηρούν αρχεία από τον 19ο και 20ό αιώνα (έγγραφα, φωτογραφικά σχέδια, αποκόμματα εφημερίδων).

Τελικός στόχος όλων των παραπάνω η σωτηρία των πολύτιμων εγγράφων από τη φθορά του χρόνου, αλλά και η διευκόλυνση στην πρόσβασή τους, καθώς τμήμα τους θα διατίθεται ελεύθερα στο Διαδίκτυο, ενώ ολόκληρο το ψηφιοποιημένο αρχείο θα είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων μέσω αίτησης στην αρμόδια Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων.