«Κάποτε ήταν ένας ‘Αγγλος κατάσκοπος που τον λέγανε ‘Αρθουρ. Τότε ο ‘Αρθουρ φορούσε ένα ωραίο καπέλο, ένα μαγικό καπέλο που το φορούσε συχνά. Τότε ήταν η δεκαετία του ‘40, τότε που ήταν η γερμανική κατοχή. Μια μέρα, ο ‘Αρθουρ βγήκε έξω κρυφά με το πιστόλι και τον βρήκαν οι Γερμανοί. Οι Γερμανοί τον βασάνισαν για τρεις ώρες. Μετά γύρισε στο σπίτι του και πέταξε το καπέλο του στην κρεμάστρα και άρχισε να κοιμάται.

Τρεις μέρες αργότερα, βρήκαν πάλι τον ‘Αρθουρ και τον καταδίκασαν σε θάνατο, όπου εκτελέστηκε το Δεκέμβρη του 1943 στην Καλαμάτα. Ώσπου 70 χρόνια αργότερα βρέθηκε στα χέρια της τάξης μας το καπέλο του και τότε αρχίζει το ταξίδι μας».

Έτσι ξεκινάει το παραμύθι «Ένα μαγικό καπέλο στα Εξάρχεια» ο Σεμπάστιαν Πάγια, μαθητής της τρίτης, του 35ου Δημοτικού Σχολείου Εξαρχείων ο οποίος, μαζί με συμμαθητές του, περιηγήθηκαν στην ιστορία της Αθήνας με οδηγό ένα…. καπέλο.

Η δράση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ζώνης Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας, τη φετινή σχολική χρονιά, από τους εκπαιδευτικούς Χαράλαμπο Μπαλτά, Αθηνά Καρανάση, Έλενα Μολασιώτη και Ελισάβετ Παντελιάδου και παρουσιάστηκε σήμερα στο 1ο διεθνές συνέδριο με θέμα «Reimagining schooling …για να ξαναφανταστούμε το σχολείο…» που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη.

Οι εκπαιδευτικοί σκέφτηκαν, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά στην εργασία τους, πώς μόνο με βιωματικό τρόπο θα μπορέσουν να αγαπήσουν οι μικροί μαθητές το μάθημα της ιστορίας και να κατανοήσουν το ιστορικό γίγνεσθαι και την εξέλιξη του πολιτισμού και της κοινωνίας.

«Το σκηνικό ήταν έτοιμο. Ακρόπολη (4000 π.Χ-σήμερα), Λόφος Στρέφη (1840-1924), Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (1866), οικία Ναπολέοντα Λαπαθιώτη (1920), Μπλε πολυκατοικία (1935), πλατεία Εξαρχείων (1940), Πολυτεχνείο (1973), πάρκο Ναυαρίνου (σήμερα), Πεδίον του ‘Αρεως (σήμερα).Έμενε μόνο να αναδυθεί η περιέργεια και να κινητοποιηθούν οι αισθήσεις των μαθητών» εξηγούν. Εκτός από την παράθεση ιστορικών στοιχείων, για να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των παιδιών οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποίησαν και ένα ‘’μαγικό” στοιχείο, που θα τα εξέπληττε, ένα καπέλο.

Όπως λένε, «στο ξεκίνημα τα παιδιά έφεραν τα δικά τους καπέλα, εμπνεύστηκαν και υποδύθηκαν ρόλους φορώντας τα και συνειδητοποίησαν ότι το καπέλο έχει τη μαγική ικανότητα να σε ταξιδεύει και να σε μεταμορφώνει».

Ένα αποκριάτικο καπέλο μάγου που βρέθηκε τυχαία σ’ ένα παιδικό πάρτι έμελλε να γίνει ο οδηγός τους και “κατεύθυνε” τα παιδιά αρχικά στο λόφο του Στρέφη για να εντοπίσουν τα ιστορικά κτίρια αλλά και να φανταστούν το ζεύγος Στρέφη και την αγάπη του Στρέφη προς την γυναίκα του, όπου της χάρισε το λόφο ως δώρο γενεθλίων της.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο το καπέλο μεταμορφώθηκε σε φεσάκι και μαντήλι κι έκανε τα παιδιά να ταξιδέψουν στην εποχή της θεμελίωσης του Μουσείου (1866). Στην οικία του Λαπαθιώτη (1920), το καπέλο έγινε ημίψηλο, και όλη η τάξη χόρεψε βαλσάκι, κάθισε στα σκαλιά του εγκαταλελειμμένου σπιτιού, διάβασε τα ποιήματά του και σιγοτραγούδησε το ποίημα του ποιητή «γυρεύω πάντα το φιλί…», αναζητώντας παράλληλα κάποιο γατάκι που κάποτε ο ποιητής βρήκε και περιέθαλψε…

Στη Μπλε Πολυκατοικία ταξίδεψαν στην εποχή του’30-’40, στην Πλατεία Εξαρχείων μεταφέρθηκαν στην εποχή της κατοχής φορώντας μπερέδες, ψαθάκια και τσόχινα καπέλα και κοίταξαν την πορτούλα του σπιτιού της Αυγούστας, της αντιστασιακής που εκτελέστηκε το 1943 στην Καισαριανή. Στο Πολυτεχνείο, φόρεσαν το «μαγικό» καπέλο πάνω από μυτερούς γιακάδες και παντελόνια «καμπάνα», μίνι φούστες και φουλάρια και μία αρχιτέκτονας τους αφηγήθηκε την ιστορία του Πολυτεχνείου. Τελειώνοντας την περιήγησή τους, τα παιδιά φόρεσαν τα σύγχρονα καπέλα τους και φύτεψαν λουλούδια στο πάρκο Ναυαρίνου και στο Πεδίο του ‘Αρεως.

Πάντως, σύμφωνα με τις Αθηνά Καρανάση και Έλενα Μολασιώτη, οι μαθητές ήταν αυτοί που εφηύραν τον κεντρικό ήρωα της ιστορίας, ιδιοκτήτη του μαγικού καπέλου, τον ‘Αρθουρ.

«Ο ‘Αρθουρ», καταλήγουν, « ήταν ένα ξένος που αγάπησε τα Εξάρχεια, αγωνίστηκε για ιδανικά κι έμαθε στα παιδιά να ρωτούν, να ανακαλύπτουν, να συνεργάζονται, να δημιουργούν, να μαθαίνουν, να χαίρονται, να ονειροπολούν και να πιστεύουν στα παραμύθια, κλείνοντας με νόημα το μάτι στους μεγάλους».

Τα παιδιά-δημιουργοί του βιβλίου «Ένα μαγικό καπέλο στα Εξάρχεια» είναι οι Αντρέας Γκαζάνη, Γιάννης Γκαζάνη, Δημήτρης Μιχαήλ, Ελένη Γκαζάνη, Ερσέλα Πάγια, Ευγενία Λουλάι, Ζαΐρα Catiggay, Ηλιάννα Τσενόλι, Κωνσταντίνος Πέτρο, Μάρκος Μαρτίνι, Νερελίνα Μαρίνοβα, Ρόζα Σούσα, Σεμπάστιαν Πάγια, Τζόσουα Ναουνγκαϊάν και Τζούλια Τζαφεράι.