Ένα πανόραμα του ανασκαφικού έργου των υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού κατά την περίοδο 2000-2010, από τη Θράκη μέχρι την Κρήτη και από τις υποθαλάσσιες έρευνες μέχρι τις σπηλαιολογικές αποστολές περικλείεται στις σελίδες του βιβλίου «2000-2010. Από το ανασκαφικό έργο των Εφορειών Αρχαιοτήτων», που εξέδωσε πριν από λίγες ημέρες η Γενική Γραμματεία Πολιτισμού του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Η έκδοση αποτελεί συνέχεια της ηλεκτρονικής έκδοσης για το ανασκαφικό έργο της τελευταίας δεκαετίας, που είναι διαθέσιμη μέσω της ιστοσελίδας του υπουργείου http://www.yppo.gr/0/anaskafes/index.html

Στις περισσότερες από 400 σελίδες του βιβλίου καταγράφεται το έργο 38 Εφορειών Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 26 Εφορειών Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και των Εφορειών Παλαιοανθρωπολογίας Σπηλαιολογίας Βόρειας και Νότιας Ελλάδας. Απουσιάζει μόνο η αναφορά στις ΛΑ’ ΕΠΚΑ και 18η και 27η ΕΒΑ, που ως νεοσύστατες εφορείες δεν είχαν ανασκαφικό έργο.

Μέσα από συνοπτικά κείμενα και φωτογραφίες παρουσιάζονται τα ευρήματα από συστηματικές ανασκαφές και σωστικές έρευνες. Μεταξύ αυτών αναφέρονται: η αποκάλυψη του θεμελίου του πρόπυλου του Ιερού του Διονύσου κατά τις εργασίες της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, ενός μνημείου που αποτέλεσε ζητούμενο της έρευνας για περισσότερα από 100 χρόνια, ο εντοπισμός των ιερών του Πανός, στις παρυφές του λόφου της Πνύκας, και των Νυμφών, στον ομώνυμο λόφο, τα ευρήματα των σωστικών ανασκαφών για την κατασκευή του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η ανασκαφή του τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης στον Έβρο που έφερε στο φως ταφές αλόγων και αμαξών και η αποκάλυψη του πυκνού πολεοδομικού ιστού της αρχαϊκής πόλης στο λόφο του Αγίου Ανδρέα στη Σίφνο. Τα παραπάνω είναι ελάχιστα μόνο δείγματα των ανασκαφών που έγιναν τη δεκαετία 2000-2010 από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων σε όλη τη χώρα.

«Οι ανασκαφές των Εφορειών Αρχαιοτήτων είναι πολλές και εντυπωσιακές και υπήρχε μέχρι σήμερα ένα κενό στην ενημέρωση του κόσμου γύρω από αυτές. Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε πρώτα την ηλεκτρονική έκδοση και στη συνέχεια και το βιβλίο, προκειμένου να φανεί ο όγκος και το μέγεθος του ανασκαφικού έργου, ο πλούτος της χώρας σε αρχαία, αλλά και η δουλειά των αρχαιολόγων να τα σώσει, να δώσει λύσεις οικονομικές και να τα αναδείξει», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΑΙΘΠΑ, Μαρία Ανδρεαδάκη- Βλαζάκη.

Η έντυπη και η ηλεκτρονική έκδοση περιλαμβάνουν «αντιπροσωπευτικά παραδείγματα ευρημάτων, τα οποία καταδεικνύουν τη σπουδαιότητα των σωστικών ανασκαφών καθώς και τους λόγους για τους οποίους οι συγκεκριμένες εργασίες χαρακτηρίζονται ως έργα μεγάλης πνοής και άμεσης προτεραιότητας για την Αρχαιολογική Υπηρεσία», σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κώστας Τζαβάρας.

Το χρονικό της δεκαετίας που πέρασε αποτελεί, σύμφωνα με τη γενική γραμματέα Πολιτισμού του υπουργείου, Λίνα Μενδώνη, «μια ιδιαίτερα γόνιμη και παραγωγική περίοδο», λόγω «των μεγάλων έργων υποδομής που υλοποιήθηκαν σε ολόκληρη την επικράτεια». «Νέα ευρήματα άλλαξαν κυριολεκτικά τον αρχαιολογικό χάρτη της χώρας, ανέτρεψαν αντιλήψεις ή επιβεβαίωσαν υποθέσεις», σημειώνει η ίδια, και προσθέτει: «Όμως, υπολείπεται η συστηματική μελέτη, η κριτική πραγμάτευση και η συνθετική δημοσίευσή τους, η οποία είναι αυτή που θα απαντήσει στα ερωτήματα της επιστημονικής κοινότητας παρέχοντας συγχρόνως και το πρόκριμα για την υιοθέτησή τους από την κοινωνία».