Βρετανική ανασκαφική ομάδα χτύπησε αρχαιολογική φλέβα χρυσού με μια ανακάλυψη που ίσως απαντήσει το από πού αντλούσε η βασίλισσα του Σαβά τους αμύθητους θησαυρούς της.

Σχεδόν 3.000 χρόνια πριν, η βασίλισσα του Σαβά έφτασε στην Ιερουσαλήμ με τεράστιες ποσότητες χρυσού, δώρο στον βασιλιά Σολομώντα. Τώρα, ένα τεράστιο χρυσωρυχείο μαζί με τα ερείπια ενός ναού και της θέσης ενός πεδίου μάχης ήρθε στο φως στην πάλαι ποτέ επικράτειά της, που εκτεινόταν στη σημερινή Αιθιοπία και την Υεμένη.

Η Louise Schofield, αρχαιολόγος και πρώην επιμελήτρια στο Βρετανικό Μουσείο, που ήταν επικεφαλής της ανασκαφής στο υψίπεδο Gheralta της βόρειας Αιθιοπίας, είπε: «Ένα από τα πράγματα που πάντοτε αγαπούσα στην αρχαιολογία είναι ο τρόπος που συνδέεται με τους μύθους και τους θρύλους. Το γεγονός ότι ίσως βρήκαμε τα ορυχεία της βασίλισσας του Σαβά είναι εξαιρετικό».

Ένα πρώτο στοιχείο βρέθηκε στη λίθινη στήλη (περίπου 6 μ.) στην οποία είναι χαραγμένος ένας ήλιος και μία ημισέληνος, σύμβολα της χώρας του Σαβά, κατά την Schofield. «Σύρθηκα κάτω από τη στήλη, έχοντας στο νου μου την κόμπρα μήκους σχεδόν 3 μ. που με προειδοποίησαν ότι ζει εκεί – και ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με μια επιγραφή στη γλώσσα των Σαβαίων».

Σε λοφίσκο κοντά στη στήλη, βρήκε επίσης τμήματα στύλων και λαξευμένα λίθινα μέλη ενός θαμμένου ναού που φαίνεται πως ήταν αφιερωμένος στο θεό της Σελήνης, την κύρια θεότητα του βασιλείου των Σαβαίων, ενός πολιτισμού που αναδύθηκε τον 8ο αι. π.Χ. και κράτησε 1.000 χρόνια.

Παρόλο που οι ντόπιοι εξακολουθούν να αναζητούν χρυσό στο ποτάμι, δεν γνώριζαν για το αρχαίο ορυχείο. Βρίσκεται θαμμένο 1,2 μ. κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.

Το βασίλειο του Σαβά ήταν ισχυρό και άνθησε κυρίως χάρη στο εμπόριο με την Ιερουσαλήμ και τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η βασίλισσά του αναφέρεται στο Κοράνιο και στη Βίβλο να επισκέπτεται τον Σολομώντα με μεγάλη ακολουθία, καμήλες φορτωμένες μπαχαρικά, πάρα πολύ χρυσάφι και πολύτιμους λίθους…

Παρότι ελάχιστα είναι γνωστά για τη βασίλισσα, η εικόνα της ενέπνευσε μεσαιωνικά χριστιανικά αποκρυφιστικά έργα στα οποία ενσαρκώνει τη θεϊκή σοφία, όπως και τουρκικά και περσικά ζωγραφικά έργα, το ορατόριο του Χαίντελ «Σολομώντα», και χολιγουντιανές ταινίες. Την ιστορία της τη διηγούνται ακόμη σε όλη την Αφρική και την Αραβία, ενώ οι αιθιοπικοί θρύλοι για εκείνη έχουν καταγραφεί στο ιερό βιβλίο του Kebra Nagast.

Με τη βασίλισσα συνδέεται και μία από τις αρχαιότερες στον κόσμο ερωτικές ιστορίες. Σύμφωνα με τη Βίβλο, η βασίλισσα επισκέφθηκε τον Σολομώντα για να ελέγξει τη σοφία του θέτοντάς του διάφορα αινίγματα. Ο θρύλος λέει ότι οι απόγονοι του παιδιού τους, Μενελίκ έγιναν οι μετέπειτα βασιλιάδες της Αβησσυνίας.

Η Schofield λέει ότι καθώς στεκόταν στην αρχαία θέση, σε ένα βραχώδες τοπίο γεμάτο κάκτους και ακακίες, της ήταν εύκολο να φανταστεί τη βασίλισσα να καταφτάνει πάνω σε μια καμήλα.

Η Schofield θα ξεκινήσει μεγάλο ανασκαφικό πρόγραμμα μόλις βρει τα απαραίτητα κονδύλια και ελπίζει να προσδιορίσει την ακριβή έκταση των ορυχείων , η είσοδος των οποίων είναι φραγμένη με μεγάλους λίθους.

Σύμφωνα με πληροφορίες από χρυσοθήρα που οδήγησαν την αρχαιολόγο στη θέση, φαίνεται πως το ορυχείο διέθετε κανονικό αεραγωγό και στοές αρκετά μεγάλες ώστε να μπορεί κανείς να σταθεί όρθιος και να βαδίσει μέσα σε αυτές.

Η Schofield έπαιξε σημαντικό ρόλο στις σωστικές ανασκαφές της Ζεύγμα στον Ευφράτη προτού πλημμυρίσει λόγω της κατασκευής του φράγματος.

Η ιδέα πως τα ερείπια της αυτοκρατορίας των Σαβαίων θα ξαναφέρουν στη ζωή τα χωριά γύρω από το Maikado είναι ποιητική αλλά και σωστή. Η σύνδεση παρόντος και παρελθόντος είναι ακριβώς αυτό που θα έπρεπε να κάνουν οι αρχαιολόγοι.