Είναι ένα θραύσμα περίπου 20 εκατοστών. Προέρχεται από τη βόρεια ζωφόρο του Παρθενώνα και απεικονίζει το κεφάλι ενός νέου που κουβαλάει σκάφη με προσφορές στην πομπή των Παναθηναίων. Είναι η συνεισφορά του Βατικανού στον εμπλουτισμό του Μουσείου της Ακροπόλεως. Για πρώτη φορά οι Αρχές της Αγίας Εδρας δέχτηκαν να βγει από τις αίθουσες των μουσείων και να μεταφερθεί στο εξωτερικό. Βεβαίως, με τη μορφή του δανείου, αφού η νομοθεσία της Αγίας Εδρας απαγορεύει την παραχώρηση αρχαιολογικών θησαυρών. Το δάνειο, όμως, θα διαρκέσει έναν ολόκληρο χρόνο, που αποτελεί το μέγιστο επιτρεπτό όριο.
«Τα θραύσματα του Παρθενώνα που διαθέτουν τα Μουσεία του Βατικανού είναι συνολικά τρία», εξηγεί ο διευθυντής των Μουσείων Αντόνιο Παολούτσι. «Και τα άλλα δύο έχουν παρόμοιες μικρές διαστάσεις: το ένα απεικονίζει γενειοφόρο άνδρα και το άλλο το κεφάλι ενός αλόγου. Οι Έλληνες συνάδελφοί μας τα ήθελαν και τα τρία, αλλά δεν μπορούσαμε να απογυμνώσουμε τα Μουσεία μας από αυτή τη μαρτυρία της τέχνης του Φειδία. Γι αυτό τους αφήσαμε να επιλέξουν όποιο ήθελαν για το δάνειο».
Τα τρία θραύσματα έφτασαν στη Ρώμη μάλλον ταυτόχρονα στο δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα, δηλαδή πολύ πριν ο Λόρδος Έλγιν λεηλατήσει τον Παρθενώνα. Και πουλήθηκαν στις συλλογές του Βατικανού το 1803.
Πρώτη η Μελίνα Μερκούρη είχε θέσει στους υπευθύνους της Αγίας Εδρας, με τρόπο διακριτικό, το θέμα των θραυσμάτων του Παρθενώνα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Τώρα το επανέφερε ο Μιχάλης Λιάπης στην επίσκεψή του στο Βατικανό τον Ιούνιο. Αυτή τη φορά κατάφερε να πείσει τους καθολικούς ιεράρχες. Ο διευθυντής Α. Παολούτσι δεν απέκλεισε, τελικά, να επισκεφθούν την Αθήνα διαδοχικά και τα τρία θραύσματα.
Εκείνο, όμως, που αποκλείει είναι η οριστική επιστροφή των γλυπτών: «Δεν γυρίζει πίσω ο τροχός της Ιστορίας. Ιδιαίτερα όταν έχουν περάσει τόσοι πολλοί αιώνες από τότε που τα γλυπτά μεταφέρθηκαν εκτός Ελλάδας».
Πηγή: Έθνος, Δημήτρης Δεληολάνης (ανταπόκριση από Βατικανό, 5/11/08)
