Μια φορά κι έναν καιρό η Σκωτία ήταν διάσπαρτη από ταράνδους που έτρεχαν σε αχανείς εκτάσεις γεμάτες παγετώνες από τη Βόρεια θάλασσα μέχρι και τα Χάιλαντς και έρχονταν σε αντίθεση με τον άνθρωπο που πολεμούσε να βρει βιοτικό χώρο στο αφιλόξενο αυτό περιβάλλον. Στην ανάγκη τους για προστασία και ανάπαυση κατά την αέναη αυτή μάχη τους με τη φύση, οι πρώιμοι αυτοί κυνηγοί έφτιαξαν ένα καταφύγιο όπου φύλασσαν τα εργαλεία τους αλλά και τη λεία από το κυνήγι τους.
Σήμερα, 14.000 χρόνια μετά, η μικρή αυτή εγκατάσταση έρχεται ξανά στο φώς για να αποκαλύψει τα μυστικά του τρόπου ζωής αυτών των ανθρώπων, σε μια τόσο δύσκολη περίοδο. Πρόκειται για τη θέση Howburn Farm, που εντοπίστηκε από ερασιτέχνες αρχαιολόγους το 2005 και έκανε αίσθηση όντας η αρχαιότερη γνωστή εγκατάσταση στη Σκωτία. Στο χώρο βρέθηκαν λίθινα εργαλεία, τα οποία αρχικά είχαν χρονολογηθεί στο 2000 π.Χ. Η πραγματικότητα όμως ήταν πολύ διαφορετική, καθώς στοιχεία που βρέθηκαν στη συνέχεια ανέβασαν τέσσερις φορές τη χρονολόγηση των αντικειμένων. Την αποκάλυψη αυτή όμως διαδέχθηκε η προσπάθεια γνωριμίας με τη μορφή και τον τρόπο ζωής των αρχαίων κυνηγών.
«Αν ντύνονταν με κοστούμι και περπατούσαν στο δρόμο, θα ήταν αδύνατο να καταλάβουμε τη διαφορά τους…», αναφέρει ο Alan Saville, ερευνητής των Εθνικών Μουσείων της Σκωτίας για τη μορφή των ανθρώπων του Howburn Farm, εξηγώντας ότι δεν διέφεραν στη μορφή από τους σημερινούς κατοίκους της χώρας. «Ήταν όμως νομάδες κυνηγοί […]. Ζούσαν σε μικρές ομάδες, ίσως κάποια μορφή φυλών. Είναι αδύνατον να πούμε πόσοι χρησιμοποιούσαν το χώρο κάθε φορά αλλά ίσως όχι περισσότεροι από έξι» συμπληρώνει. Φαίνεται πάντως ότι οι ομάδες αποτελούνταν από άνδρες και αγόρια που κυνηγούσαν ταράνδους και άλογα χρησιμοποιώντας εργαλεία από πυριτόλιθο και άλλους λίθους με έναν αινιγματικό σήμερα τρόπο. Στο χώρο βρέθηκαν περίπου 40.000 θραύσματα από τέτοια εργαλεία, που υπολογίζεται ότι είχαν μήκος 4 εκ. Όσο για το χώρο, επρόκειτο μάλλον για περιστασιακό σταθμό παρά για κυνηγετική βάση.
Ιδιαίτερο πάντως είναι το γεγονός ότι η θέση, και η ευρύτερη περιοχή της Σκωτίας δε σχετίζεται σε αυτήν τη φάση πολιτισμικά με την Αγγλία, καθώς τα ευρήματα είναι διαφορετικά από εκείνα της περιoχής του Yorkshire τα οποία προέρχονται από την ίδια περίοδο. Αυτό εξηγείται με την έρευνα της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή. Οι θερμοκρασίες στην ίδια τη Σκωτία ήταν παρόμοιες με της σημερινής Σκανδιναβίας, ενώ μειώθηκαν περισσότερο 13.000 χρόνια πριν, με μια μικρή παγετώνια περίοδο. Οι συνθήκες αυτές ώθησαν τους κυνηγούς σε αναζήτηση πιο φιλικών περιοχών κατευθυνόμενοι προς τη Δανία και τη Γερμανία, παρά προς τον βρετανικό Νότο. Για τον λόγο αυτόν, δεν είναι τόσο πιθανή η προέλευση των σημερινών Σκωτσέζων απευθείας από τους κυνηγούς αυτούς, αν και φαίνεται ότι αντίθετες μεταναστεύσεις ίσως έφεραν ξανά τους απογόνους τους στη Σκωτία.
Πηγή: Herald Scotland, 29/05/10
