Παναγιώτης Κιμουρτζής / Άννα Μανδυλαρά, Φιλέορτο Βασίλειο. Δημόσιες εορτές και εθνικές επέτειοι κατά την Οθωνική περίοδο, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 2023. 471 σελ. ISBN: 978-960-01-2454-5
Ένας ξένος ταξιδιώτης που θα παρεπιδημούσε για έναν χρόνο στην Αθήνα, το 1847 για παράδειγμα, θα παρευρισκόταν, εκών άκων, σε πολλαπλούς δημόσιους εορτασμούς. Ο ταξιδιώτης μας, τις ημέρες των εορτασμών, θα ξυπνούσε την αυγή από είκοσι έναν κανονιοβολισμούς, ενώ εωθινά άσματα θα ακούγονταν σε διάφορα μέρη της πόλης από τις στρατιωτικές μπάντες. Αργότερα, θα παρασυρόταν από τη βοή του πλήθους και, ενδεχομένως, θα έφτανε στον ναό της Αγίας Ειρήνης. Εκεί, θα μπορούσε να παρατηρήσει όλη την πολιτική, θρησκευτική, στρατιωτική και εκπαιδευτική ελίτ της χώρας, συγκεντρωμένη γύρω από τον Βασιλιά Όθωνα και τη Βασίλισσα Αμαλία.
Ποιος οργάνωνε τις εορτές στο ελληνικό βασίλειο και για ποιον λόγο; Παρά τις διαφορές τους, οι εορτές μπορούν να εξεταστούν ως σύνολο και ως απόρροια της βούλησης της μοναρχίας να κινητοποιεί την αφοσίωση των πολιτών προς τον βασιλιά. Ο πανηγυρικός τρόπος, μέσω ενός απαράβατου πρωτοκόλλου, εξέπεμπε την κρατική ιεραρχία και ήταν πρόσφορη διαδικασία για να επιτυγχάνεται η συσπείρωση του έθνους και της εκκλησίας γύρω από τον θρόνο. Οι δημόσιες εορτές λειτούργησαν ως ο καθρέφτης της ιστορίας: αντανακλούσαν το παρελθόν του Έλληνα, αλλά μέσα στο είδωλο λάμβανε κεντρική θέση και ο νέος μονάρχης.
Για τους συγγραφείς
O Παναγιώτης Κιμουρτζής είναι Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Διδάσκει Νεότερη Ιστορία, Ιστορία της Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτική Πολιτική. Συμμετείχε στη θεσμική και επιστημονική οργάνωση του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών και διετέλεσε Επιστημονικός Υπεύθυνος και πρώτος Διευθυντής του (1991-2003). Έχει συνεργαστεί με πανεπιστήμια στο εξωτερικό (Honorary Senior Research Associate στο Institute of Education – University College London και Honorary Senior Research Professor στο Università Cattolica del Sacro Cuore – Milano). Έχει τιμηθεί από το Γαλλικό Υπουργείο Παιδείας με τη διάκριση Chevalier dans l’Ordre des Palmes Académiques. Διατελεί Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορικών της Εκπαίδευσης. Βιβλία, άρθρα και μεταφράσεις του αναφέρονται στα ακόλουθα πεδία: ιστορία και πολιτική των πανεπιστημίων, οικονομικά του νεοελληνικού κράτους και της εκπαίδευσης, θεσμοθέτηση εορτών και τελετών στο νεοελληνικό κράτος και στην εκπαίδευση, επιστήμη-εκπαίδευση και κινηματογράφος.
Η Άννα Μανδυλαρά είναι Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Αποφοίτησε από το Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Οικονομική και Κοινωνική Ιστορία στο Fondazione Einaudi του Τορίνου και ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή ως υπότροφος του ΙΚΥ στο European University Institute της Φλωρεντίας. Υπήρξε ερευνήτρια στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών (1999-2009), Επισκέπτρια Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (2004) και Επισκέπτρια Επίκουρη Καθηγήτρια στην EHESS-Παρίσι (2007). Από το 2001 μέχρι σήμερα είναι ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Οι δημοσιεύσεις της και οι συμμετοχές της σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αφορούν τα ερευνητικά πεδία: Φαινόμενα Διασποράς στον Μεσογειακό Χώρο (18ος, 19ος, 20ός αιώνας), Κράτος και Συμβολική Εξουσία (19ος, 20ός αιώνας), Τα Ιωάννινα του Μεσοπολέμου, Ιστοριογραφία-Μνήμη-Μνημόνευση στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή Ιστορία, Σπουδές για τα Ζώα: Πολυεπιστημονικές προσεγγίσεις.
