Κοπτικά εργαλεία ανθρωπιδών, εργαλεία δηλαδή προγόνων του ανθρώπινου είδους με τη σημερινή του μορφή, ηλικίας έως και 500.000 χρόνων βρήκε στην περιοχή της Κρατήγου, περίπου οκτώ χιλιόμετρα νότια της πόλης της Μυτιλήνης, και παρέδωσε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου πριν από λίγες ημέρες ένας γνωστός αρχαιοδίφης ερευνητής, ο Βασίλης Κουμαρέλας.

Πρόκειται για έναν μεγάλο αριθμό εργαλείων και συγκεκριμένα χειροπελέκεις, κοπείς, τρίεδρα, ξέστρα, αξίνα, λεπίδες, φολίδες πυρήνων και προϊόντων κατάτμησής τους, όλα της Παλαιολιθικής περιόδου. «Πιθανόν, τονίζει ο ίδιος ο κ. Κουμαρέλας, προέρχονται από θέση ανάλογη και σύγχρονη εκείνης στα Ροδαφνίδια Λισβορίου Λέσβου, που ανασκάπτεται από την καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νένα Γαλανίδου και χρονολογήθηκε στην Κατώτερη ή Πρώιμη Παλαιολιθική Εποχή». Ας σημειωθεί εδώ ότι, όπως η ίδια η κα Γαλανίδου έχει αναφέρει, τα εργαλεία της εγκατάστασης που ανασκάπτει «εκτέθηκαν για τελευταία φορά στην ηλιακή ακτινοβολία στο χρονολογικό φάσμα μεταξύ 476 και 164 χιλιάδων ετών πριν σκεπαστούν από άλλες επιχώσεις».

«Τα ευρήματα που παραδόθηκαν», λέει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου Παύλος Τριανταφυλλίδης, «είναι σημαντικά και θα αξιολογηθούν από επιτροπή που θα συγκροτηθεί, όπως προβλέπεται από το νόμο. Με τομές θα εξεταστεί αν πρόκειται για ευρήματα που είναι φερτά από τη θάλασσα ή αν προέρχονται από μια παλαιολιθική θέση. Όπως και να έχει όμως, πρόκειται για σημαντικά ευρήματα» κατέληξε ο κ. Τριανταφυλλίδης.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Κουμαρέλας είπε ότι το σύνολο των παλαιολιθικών εργαλείων που παρέδωσε, τα εντόπισε και τα περισυνέλεξε από ακτές της παραλιακής ζώνης της Κρατήγου, νότια της πόλης της Μυτιλήνης, όπου τα τελευταία καλοκαίρια κολυμπά. «Οι συγκεκριμένες κολυμβητικές ακτές», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «διαμορφώθηκαν τη διετία 1982–1984 με μπάζα από χωματουργικές εργασίες κατά την επέκταση προς τα νότια του αεροδρομίου της Μυτιλήνης. Πιθανά από τις εκσκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην κοιλάδα όπου σήμερα βρίσκεται ο διάδρομος του αεροδρομίου που έχει επεκταθεί και προσομοιάζει με χώρο όπου οι προϊστορικοί άνθρωποι συνήθιζαν να εγκαθίστανται». Ας σημειωθεί ότι, όπως ανέφερε ο κ. Κουμαρέλας, «ερευνώντας εκ των υστέρων τη σχετική βιβλιογραφία, διαπίστωσα πως τα παλαιολιθικά ίχνη της περιοχής Κρατήγου αναφέρονται επιγραμματικά από τον Ανδρέα Ανδρεΐκο, ερευνητή και συγγραφέα με αξιόλογο έργο στην προϊστορική αρχαιολογία, ιδιαίτερα της Παλαιολιθικής Εποχής, στην έκθεση του προς το Υπουργείο Πολιτισμού, με τίτλο “Παλαιολιθικά Υπόβαθρα στην Ελλάδα”, το 1998».

Εάν τα ευρήματα που βρήκε και παρέδωσε ο κ. Κουμαρέλας αποδειχθούν σύγχρονα των ανασκαπτομένων εδώ και 10 χρόνια από την κα Γαλανίδου στα Ροδαφνίδια της Λέσβου, περί τα 50 χιλιόμετρα μακριά από την Κράτηγο, θα είναι και αυτά δείγματα λιθοτεχνίας της Αχελαίας τεχνικής παράδοσης που για πρώτη φορά στα Ροδαφνίδια και τώρα και στην Κράτηγο απαντούν στη νοτιοανατολική Ευρώπη. «Πρόκειται σύμφωνα με την κα Γαλανίδου, όπως είπε παρουσιάζοντας τα ανασκαφικά δεδομένα της μακρόχρονης έρευνάς της σε διάλεξη στη Μυτιλήνη πριν από λίγους μήνες, για τη μακροβιότερη τεχνολογική κατάκτηση του ανθρώπινου γένους, καθώς επιβιώνει για ενάμιση εκατομμύριο χρόνια. Και είναι αυτή που θα συνοδέψει τα προγονικά είδη του προϊστορικού ανθρώπου στην πρώτη έξοδό τους από την Αφρική και στην κατάκτηση της Ευρασίας. Πρόκειται δηλαδή για την αρχαιότερη τεχνολογία που χρησιμοποιούν και οι πρώτοι κάτοικοι του Αιγαίου στο νησί, στην οποία περνούν νομάδες όντες από τις απέναντι ακτές μέσω λωρίδων γης που εμφανίζονται κατά καιρούς όταν πέφτει η θαλάσσια στάθμη της Αιγαιακής λεκάνης. Η ανασκαφή δηλαδή, τροφοδοτεί με αρχαιολογικό υλικό, στρωματογραφημένο και χρονολογημένο με απόλυτες και σχετικές μεθόδους τη συζήτηση για τον πρώιμο αποικισμό της Ευρώπης και τις μεταναστεύσεις στην Ευρασία. Και αναδεικνύει το σημερινό Αιγαίο ως έναν χώρο που συνέδεε τη νότια Βαλκανική Χερσόνησο με την Ανατολία».