Για μια βόλτα στη Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα, όπου συνυπήρχαν αρμονικά Τούρκοι, Ρομά, Εβραίοι, με σεβασμό στις ξεχωριστές πολιτισμικές ταυτότητες, ενδυμασίες και έθιμα «προσκαλεί» έκθεση με περισσότερες από 250 αυθεντικές καρτ ποστάλ της πόλης, που διοργανώνεται σε αίθουσα του μη κερδοσκοπικού συνεταιρισμού «Ωραίον Ντεπώ».

Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συλλέκτης των καρτών Γιάννης Μπόνος, οι κάρτες που εκτίθενται αποτελούν μέρος των περίπου 1.500 καρτών της συλλογής που έχει «χτίσει» τα τελευταία 30 χρόνια, ξεκινώντας τις αγορές του από το Μοναστηράκι.

«Στην έκθεση υπάρχουν καρτ ποστάλ από το 1905 έως το 1920, διάστημα που η Θεσσαλονίκη ήταν τόπος συγκέντρωσης των συμμαχικών στρατευμάτων της Αντάντ κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο του 1914-1918. Αυτό έδωσε ώθηση στην παραγωγή επιστολικών δελταρίων για την κάλυψη της ανάγκης για σύντομη αλληλογραφία της πανσπερμίας των στρατευμάτων που συγκεντρώθηκαν στην πόλη», σημειώνει ο κ. Μπόνος.

Επισημαίνει ότι εκείνη την εποχή ήρθαν στη Θεσσαλονίκη πολλοί ξένοι φωτογράφοι, οι οποίοι φωτογράφισαν γεγονότα και κάθε γωνιά και κτίριο της πόλης, από την Άνω Πόλη έως το λιμάνι, προκειμένου οι φωτογραφίες να εκτυπωθούν, στη συνέχεια, σε καρτ ποστάλ.

«Εκδόθηκαν χιλιάδες καρτ ποστάλ, κυρίως από γαλλικούς εκδοτικούς οίκους, με φωτογραφίες, άλλοτε ασπρόμαυρες και άλλοτε επιχρωματισμένες, αλλά και με σκίτσα και ακουαρέλες που παρουσιάζουν μνημεία, δρόμους και πλατείες, πανοραμικές φωτογραφίες σε απλές κάρτες αλλά και σε δίπτυχες ή και πολύπτυχες εκδόσεις, εικόνες από παρελάσεις ή από την καθημερινότητα του στρατού, όπως οι στιγμές ανάπαυσης ή το κούρεμα των στρατιωτών, έκτακτα γεγονότα όπως η υποδοχή επισήμων, η κατάρριψη του Ζέπελιν και η μεγάλη φωτιά τον Αύγουστο του 1917 και ανθρώπινες φιγούρες, με ιδιαίτερα εθνολογικά, ενδυματολογικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Μπόνο, φθηνότερες ήταν οι ασπρόμαυρες κάρτες, ενώ οι επιχρωματισμένες και αυτές με σκίτσα Γάλλων σκιτσογράφων είχαν συνήθως διπλάσια τιμή.

«Η πόλη είναι οι άνθρωποι»

Ιδιαίτερο τμήμα στην έκθεση αποτελούν οι κάρτες με επαγγελματικές δραστηριότητες της εποχής και στιγμές από την καθημερινότητα στους δρόμους, με πλανόδιους πωλητές, με ενδυματολογικές διαφορές.

«Ενδιαφέρον για μένα έχουν οι άνθρωποι και η πόλη είναι οι άνθρωποί της, που εκείνη την εποχή συμβιώνουν αρμονικά, αναδεικνύοντας την πολυπολιτισμικότητα της Θεσσαλονίκης», λέει ο κ. Μπόνος.

Στις κάρτες εικονίζονται αχθοφόροι, μικροπωλητές διαφόρων ειδών, από λεμονάδες έως… κοκορέτσι και πουλερικά, λούστροι, τουλουμπατζήδες, δηλαδή πυροσβέστες, φωτογράφοι στημένοι δίπλα στον Λευκό Πύργο, συνολικά όλη η επαγγελματική δραστηριότητα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 20ού αιώνα. Κάρτες υπάρχουν ακόμη και με την περίφημη Μπάρα στον Βαρδάρη, όπου στεγάζονταν οι οίκοι ανοχής.

«Περίπου το 80% των καρτών στην έκθεση είναι γραμμένες και ταχυδρομημένες από την Ελλάδα. Οι περισσότεροι αποστολείς περιγράφουν τη Θεσσαλονίκη –κάποιοι γράφουν ότι μυρίζει άσχημα– ρωτούν για την οικογένειά τους, αναφέρουν τα νέα τους. Υπάρχουν και κάποιες κάρτες με γραμματόσημα που δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους γιατί υπήρξε μεγάλη αναστάτωση στην εύρυθμη λειτουργία της πόλης μετά την καταστροφική φωτιά του 1917», εξηγεί ο κ. Μπόνος.

Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου όλες τις ώρες λειτουργίας του καφενείου του συνεταιρισμού (Βαφοπούλου 18), από τις 10 το πρωί μέχρι τη 1 μετά τα μεσάνυχτα.