Αφιερωμένη στο «χρυσό» βενετσιάνικο τρίο των Τισιανού , Τιντορέτο και Βερονέζε είναι η έκθεση που εγκαινιάζεται απόψε στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι, προτείνοντας ένα γοητευτικό παιχνίδι σύγκρισης που παραπέμπει κυρίως στην άμιλλα και λιγότερο στον ανταγωνισμό. Οι τρεις κορυφαίοι καλλιτέχνες του δεύτερου μισού του 16ου αιώνα δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από τις παράλληλες πορείες τους, που περιελάμβαναν και τις μικρές μάχες τους. Τα εργαστήριά τους θα μπορούσε κανείς να τα φανταστεί σαν τρία μεγάλα γραφεία επικοινωνίας που βρίσκονται σε ανταγωνισμό μέσα σε μια εξαιρετικά ελεύθερη κοινωνία. Ο καθένας τους κυνηγούσε τις μεγάλες παραγγελίες της εποχής με κάθε τρόπο, νόμιμο ή όχι. Για να αναλάβει τον διάκοσμο της Μεγάλης Σχολής του Σαν Ρόκο, ο Τιντορέτο κατάφερε να ενημερωθεί εγκαίρως μέσα από επίσημα έγγραφα, ενώ ο Τισιανός πέτυχε να εγκαταστήσει έναν μικρό Αγιο Νικόλαο στο κέντρο της μαγευτικής εκκλησίας του Αγίου Σεβαστιανού, η οποία είναι διακοσμημένη αποκλειστικά από τον Βερονέζε, με στόχο να του δείξει ποιος είναι ο καλύτερος…
Σε κάθε περίπτωση η έκθεση του Λούβρου έρχεται να επιβεβαιώσει το μεγαλείο και την κοινή φλόγα των τριών δημιουργών. Πλούτος υλικών, μαγικές πινελιές, επαναστατικά χρώματα, ελευθερία στην προοπτική, υψηλού επιπέδου δεξιότητες, γυναικεία σώματα, βέβηλοι κόσμοι…
Ο Τισιανός, ο «πατριάρχης», υπήρξε ένας μετρ του χρώματος. Ο Τιντορέτο, ο κύριος αμφισβητίας, διέθετε ένα ταλέντο μοιρασμένο ανάμεσα στο χρώμα και στο σχέδιο- εν ζωή τον θεωρούσαν μια σύνθεση του Τισιανού και του Μιχαήλ Αγγέλου. Όσο για τον Βερονέζε, μαζί με τον Μπασάνο, ήταν ο καλύτερος μαθητής του Τισιανού.
Οι 86 συνολικά πίνακες που θα εκτεθούν στην Αίθουσα του Ναπολέοντα θα «πυροδοτήσουν» έναν υψηλού επιπέδου ανταγωνισμό, ο οποίος παραπέμπει στους αρχαιοελληνικούς αγώνες, στα ρωμαϊκά παιχνίδια, στις μεσαιωνικές κονταρομαχίες, στις κόντρες ανάμεσα στον Λεονάρντο ντα Βίντσι και στον Μιχαήλ Αγγελο- και όχι στην ίντριγκα. Ωστόσο η ίντριγκα και οι σχετικές λεπτομέρειες δεν λείπουν από τον κατάλογο της έκθεσης που υπογράφουν οι Ζαν Αμπέρ και Βενσάν Ντελιεβέν. Στις σελίδες του ο αναγνώστης θα βρει περιστατικά γύρω από τον «ανοιχτό πόλεμο» για τον οποίο παραπονιέται ο Τιντορέτο, «για τα ψέματα» και για όλα εκείνα που είχαν αφετηρία «όσους τον μισούσαν». Ωστόσο, μέσα από τους ίδιους τους πίνακες φανερώνεται ο θαυμασμός που έτρεφε ο ένας για τον άλλον. Ο ένας κοιτάζει τη δουλειά του άλλου και απαντά με ακόμη ένα έργο.
Μάταια ο επισκέπτης θα αναζητήσει την κατεργαριά που οδήγησε στην παραγωγή αυτών των πινάκων. Το μεγαλείο τους διαγράφει κάθε διάθεση παρασκηνίου. Η διάσημη βελούδινη κουρτίνα στο χρώμα της πορφύρας του Τισιανού είναι εκεί για να αποκαλύψει τα αριστουργήματα της τέχνης. Θα ακολουθήσουν τέσσερις αιώνες «απογόνων». Γιατί και ο Ντελακρουά και ο Ενγκρ και ο Σεζάν και ο Πικάσο από τα απόνερα της ίδιας λίμνης έρχονται. Και η έκθεση στο Λούβρο το καθιστά απολύτως σαφές. Η έκθεση «Τitian, Τintoretto, Veronese: Rivals Renaissance Venice» εγκαινιάζεται επίσημα απόψε στο Μουσείο του Λούβρου (Αίθουσα του Ναπολέοντα) και θα διαρκέσει ως τις 4 Ιανουαρίου 2010. Πληροφορίες στο τηλ. 0033-01 40205317 και στο www.louvre.fr
Άμιλλα, συγκίνηση, αλλά και ελλείψεις
Χωρισμένη σε επτά θεματικές ενότητες, η έκθεση στο Λούβρο συμμετέχει στην άμιλλα που μοιράζονται οι τρεις ξεχωριστοί ζωγράφοι της Αναγέννησης. Με το γυμνό να κυριαρχεί και τα πορτρέτα να συγκινούν, με τα έργα από τις σκηνές της Βίβλου να έχουν τη μερίδα του λέοντος και τα νυχτερινά τοπία να γοητεύουν, η έκθεση θα ικανοποιήσει τον επισκέπτη- και αυτό παρά τις σημαντικές ελλείψεις της. «Ο Γάμος στην Κανά» του Βερονέζε, για παράδειγμα, δεν στάθηκε δυνατόν να μεταφερθεί- και ας παρουσιάζει τους τρεις ζωγράφους μαζί με τον νεότερό τους Μπασάνο. Ούτε η «Αφροδίτη του Ουρμπίνο» του Τισιανού ταξίδεψε από τη Φλωρεντία στο Παρίσι, υπάρχει όμως η άλλη δική του «Αφροδίτη», μεταφερμένη από την Ουάσιγκτον.
Πηγή: Το Βήμα, Ε. Bietry-Riviere, 17/9/09
