Ελιά και λάδι στην ανατολική Μεσόγειο. Από την αρχαιότητα στην προβιομηχανική εποχή (συλλογικό έργο), επιστημονική επιμέλεια: Ηλίας Αναγνωστάκης / Ευαγγελία Μπαλτά, ΠΙΟΠ – ΙΙΕ/ΕΙΕ, Αθήνα 2020, σ. 540. ISBN: 978-960-244-211-1 (ΠΙΟΠ), 978-960-9538-95-4 (ΙΙΕ/ΕΙΕ)
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών παρουσιάζουν τον συλλογικό τόμο Ελιά και λάδι στην ανατολική Μεσόγειο. Από την αρχαιότητα στην προβιομηχανική εποχή, τον οποίο επιμελήθηκαν ο Ηλίας Αναγνωστάκης και η Ευαγγελία Μπαλτά, διευθυντές ερευνών στο ΙΙΕ.
Το έργο, που ενισχύει τη διαχρονική σχέση των δύο Ιδρυμάτων με την ελιά και το λάδι, επικεντρώνεται στη μελέτη και παρουσίαση της ελαιοκαλλιέργειας, καθώς και σε θέματα παραγωγής, διακίνησης και εμπορίας ελαιόλαδου στην ανατολική Μεσόγειο. Ο γεωγραφικός αυτός χώρος, εκτός από τα περίπου όμοια κλιματικά και περιβαλλοντικά γνωρίσματά του, καθορίστηκε από κυριαρχίες που επέβαλαν ορισμένες παραγωγικές και εμπορικές πρακτικές ως προς την ελιά και τα προϊόντα της. Κατά συνέπεια, αρκετές περιοχές στη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου φέρουν πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά που προσφέρονται κατεξοχήν για έρευνα και μελέτη της ελαιοκομικής ιστορίας του χώρου.
Ο τόμος διαρθρώνεται σε χρονολογική και μερικώς γεωγραφική ακολουθία και αποτελείται από δύο διακριτά μέρη (Α’ μέρος: Αρχαιότητα, Βυζάντιο· Β’ μέρος: Βενετοκρατία, Οθωμανοκρατία, Νέοι Χρόνοι). Στις μελέτες, έγκριτοι ερευνητές και πανεπιστημιακοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό καταθέτουν την επιστημονική τους γνώση, διαπιστώνοντας ομοιότητες και κοινά στοιχεία σε ό,τι αφορά αλλαγές και τομές στην ελαιοκομία. Το γεγονός αυτό καθιστά τις συμβολές του τόμου ένα συνεχές αλληλοσυμπληρούμενο ανάγνωσμα για την κατανόηση της ιστορίας της ελιάς και του λαδιού.
Συγγραφείς: Ayşe Nükhet Adıyeke, Nuri Adıyeke, Ηλίας Αναγνωστάκης, Zeki Arıkan, Δέσποινα Ερ. Βλάσση, Patrick Boulanger, Jean-Pierre Brun, Χαράλαμπος Γάσπαρης, Mehmet Genç, Μαρία Γερολυμάτου, Αναστασία Γ. Γιαγκάκη, Στέλλα Δεμέστιχα, Δημήτρης Δημητρίου, Ελευθερία Ζέη, Εύη Μαργαρίτη, †Γεώργιος Μητροφάνης, Ευαγγελία Μπαλτά, Ντούσκα Ούρεμ-Κώτσου, Νίκος Ε. Καραπιδάκης, Γιώργος Κουτζακιώτης, Ειρήνη Κωνσταντίνου, Αγγελική Πανοπούλου, Μάνος Περάκης, Αντώνης Πλυτάς, Ναταλία Πούλου-Παπαδημητρίου, Έφη Ράγια, Gülden Sarıyıldız, †Ευρυδίκη Σιφναίου, Fikret Yilmaz, Rafael Frankel, Σοφοκλής Χατζησάββας.
