G. Bailey / N. Galanidou / H. Peeters / H. Jöns / M. Mennenga (επιμ.), The Archaeology of Europe’s Drowned Landscapes, Springer, 2019.
Διαθέσιμος σε ανοιχτή πρόσβαση ο τόμος αυτός για πρώτη φορά περιγράφει και αξιολογεί τα υποθαλάσσια αρχαιολογικά ευρήματα που εντοπίζονται στην υφαλοκρηπίδα της Ευρώπης και της Μεσογείου και συνδέονται με προϊστορική κατοίκηση σε περιόδους του Τεταρτογενούς κατά τις οποίες η θαλάσσια στάθμη ήταν χαμηλότερη από τη σημερινή. Παρουσιάζει το μεγαλύτερο σύνολο εναλίων ευρημάτων παγκοσμίως, από μεμονωμένα λίθινα εργαλεία μέχρι ποντισμένα χωριά διατηρημένα υπό μοναδικές συνθήκες, σε περισσότερα από 2.500 σημεία εύρεσης.
Το υλικό, αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό, χρονολογείται από την Κατώτερη Παλαιολιθική Εποχή έως την Εποχή του Χαλκού και εκτείνεται σε 20 χώρες, από τις ακτές του Ατλαντικού της Ιρλανδίας και της Νορβηγίας έως τη Μαύρη Θάλασσα και από τη δυτική Βαλτική έως την ανατολική Μεσόγειο. Τα τεκμήρια από κάθε χώρα συνοδεύονται από πληροφορίες για το ιστορικό της ανακάλυψης, τις συνθήκες διατήρησης και ορατότητας, τη σχέση τους με τις τοπικές αλλαγές στη θαλάσσια στάθμη και την παράκτια γεωμορφολογία, καθώς και το θεσμικό πλαίσιο για την έρευνα και προστασία τους.
Τα εισαγωγικά κεφάλαια των επιμελητών συνοψίζουν τα πορίσματα για τις μεγάλες θαλάσσιες λεκάνες αναφοράς: Βαλτική και Σκανδιναβία, Περιθώριο του Ατλαντικού και Βόρεια Θάλασσα, Μεσόγειος και Μαύρη Θάλασσα. Η τελευταία ενότητα του βιβλίου πραγματεύεται το ιστορικό υπόβαθρο και τα νομικά και ρυθμιστικά πλαίσια που διέπουν τη διαχείριση της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς και τη συνεργασία μεταξύ υπεράκτιων βιομηχανιών, αρχαιολόγων και κυβερνητικών φορέων.
Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα του διεθνούς και διεπιστημονικού ερευνητικού δικτύου SPLASHCOS Action TD0902 το οποίο υποστηρίχθηκε από τον χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση οργανισμό COST (Ευρωπαϊκή Συνεργασία στον Τομέα της Επιστήμης και της Τεχνολογίας). Απευθύνεται στην ερευνητική κοινότητα, αρχαιολόγους, επιστήμονες της θάλασσας, γεωεπιστήμονες, διαχειριστές πολιτιστικής κληρονομιάς, εμπορικές και κυβερνητικές οργανώσεις, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, και όλους εκείνους που ενδιαφέρονται για την προϊστορία, τη θάλασσα και τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στην κλιματική αλλαγή, την παράκτια γεωμορφολογία και τη μεταβολή στη στάθμη της θάλασσας. Ο εκδοτικός οίκος Springer το περιέλαβε στη σειρά Coastal Research Library.
Οι Έλληνες συγγραφείς του βιβλίου προέρχονται από το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών.
