Τελικά η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα συνέβαλε στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων που γνώρισε η Γη. Η επιβεβαίωση μιας υποψίας η οποία κέρδιζε όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια έρχεται από μια μελέτη που εξετάζει για πρώτη φορά συγκεντρωμένα όλα τα υπάρχοντα κλιματολογικά δεδομένα εκείνης της περιόδου.

Εκτός του ότι καταφέρει ένα γερό πλήγμα στους σκεπτικιστές που αμφισβητούν τη θεωρία της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, η νέα ερευνητική δουλειά έρχεται επίσης να γεμίσει σημαντικά κενά στο παζλ της εξέλιξης του κλίματος του πλανήτη.

Η θεωρία του διοξειδίου του άνθρακα

Ο εντοπισμός των αιτίων που οδήγησαν στο τέλος της τελευταίας παγετώδους περιόδου πριν από περίπου 10.000 χρόνια είναι σημαντικός για τη μελέτη των σημερινών συνθηκών του κλίματος της Γης. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι καθόλου εύκολος, κυρίως λόγω της έλλειψης στοιχείων. Διάφορες θεωρίες έχουν προταθεί αλλά καμία από αυτές δεν είχε ως τώρα μπορέσει να βρει την απόδειξή της.

Η «υπόθεση» της ανόδου της θερμοκρασίας εξαιτίας της αύξησης της ατμοσφαιρικής συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) άρχισε να διατυπώνεται εδώ και μερικές δεκαετίες. Ωστόσο, αν και οι ειδικοί έβλεπαν μια συσχέτιση ανάμεσα στις τιμές του CO2 και της θερμοκρασίας, κανείς δεν ήταν σε θέση να αποδείξει ότι το πανίσχυρο αέριο του θερμοκηπίου ήταν εκείνο που προκάλεσε τη θέρμανση του πλανήτη και το λιώσιμο των πάγων σηματοδοτώντας την είσοδο στη μεσοπαγετώδη περίοδο που διανύουμε σήμερα.

Δείγματα πυρήνων πάγου από την Ανταρκτική έδειχναν μάλιστα ότι η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ακολούθησε την άνοδο της θερμοκρασίας – κάτι το οποίο σημαίνει ότι δεν μπορούσε να ήταν το αίτιο που την προκάλεσε. Αυτό είχε δώσει τροφή στους σκεπτικιστές που αμφισβητούν τις κρατούσες θεωρίες για την παρούσα εξέλιξη του κλίματος.

Άνοδος σε όλον τον πλανήτη

Η νέα μελέτη, η οποία διεξήχθη από παλαιοκλιματολόγους του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature», αποδεικνύει για πρώτη φορά ότι οι συγκεκριμένες παρατηρήσεις στην Ανταρκτική ήταν μεμονωμένες και ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, η αύξηση της ατμοσφαιρικής συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα είχε προηγηθεί της ανόδου της θερμοκρασίας.

Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από 80 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο, χρησιμοποιώντας επτά διαφορετικές καταγραφές των παλαιών θερμοκρασιών βασισμένες σε διάφορα στοιχεία – από τους «κλασικούς» πυρήνες πάγου ως τα απολιθώματα γύρης και τις διαφορές στη χημική σύσταση των απολιθωμάτων μικροσκοπικών οργανισμών.

«Πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια συγκεντρωτικής εξέτασης του μεγαλύτερου μέρους των δεδομένων που διαθέτουμε» δήλωσε ο Τζέρεμι Σακούν, επικεφαλής της μελέτης. «Είναι η πρώτη ξεκάθαρη εμπειρική απόδειξη ότι το διοξείδιο του άνθρακα ήταν ένας σημαντικός παράγοντας της θέρμανσης που έβγαλε τον πλανήτη από την παγετώδη περίοδο».

Στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων τα επίπεδα του CO2 στην ατμόσφαιρα είχαν αυξηθεί κατά περίπου 100 ppmv (μέρη ανά εκατομμύριο σε όγκο), φθάνοντας από τα 180 ppmv στα 260-270 ppmv κατά τη διάρκεια αρκετών χιλιάδων ετών. Σήμερα η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει συμβάλει στην άνοδο της ατμοσφαιρικής συγκέντρωσης του CO2 στα 392 ppmv επιφέροντας αύξησή της κατά 100 ppmv μέσα σε μόλις 150 χρόνια.