Το άνοιγμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και η εύκολη προσβασιμότητα σε άτομα με προβλήματα όρασης ή κινητικές δυσκολίες εντάσσεται στις προτεραιότητες της ΙΓ′ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση έχει κινηθεί ο ευρύτερος σχεδιασμός των ιθυνόντων της τοπικής Αρχαιολογικής υπηρεσίας, οι οποίοι έχουν θεσπίσει μια σειρά πρωτοβουλιών για τη διευκόλυνση των επισκεπτών κάθε ηλικίας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν κινητικά ή άλλα προβλήματα. Οι απτικές διαδρομές για τυφλούς, που προγραμματίζονται στο Μουσείο, αποτελούν μια ακόμη καινοτόμα πρωτοβουλία, που έχει ως στόχο τη γνωριμία των ατόμων με αναπηρίες με τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Στην παρούσα φάση, υπάρχουν οδηγοί γραμμένοι με το σύστημα μπράιγ ειδικά για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, τα οποία επιθυμούν να περιηγηθούν στις εκθέσεις που κοσμούν τόσο την παλαιά, όσο και την νέα πτέρυγα του Μουσείου. Τα συγκεκριμένα τευχίδια διευκολύνουν τη γνωριμία με τα εκθέματα και τον χώρο, ενημερώνοντας παράλληλα πλήρως τον τυφλό επισκέπτη για το ιστορικό πλαίσιο των αρχαιολογικών ευρημάτων. Στα μελλοντικά σχέδια της ΙΓ′ ΕΠΚΑ είναι, όπως προαναφέρθηκε, η δημιουργία απτικών διαδρομών, είτε με αρχαία αντικείμενα, είτε με αντίγραφα αρχαίων αντικειμένων, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να τα αγγίζουν και να τα ψηλαφούν οι επισκέπτες με μειωμένη ή καθόλου όραση. Πέρα από την ακουστική ξενάγηση και τους οδηγούς με το σύστημα μπράιγ, που εντάσσονται στη γενικότερη φιλοσοφία δράσης του Μουσείου, θα προστεθούν, όπως είναι προφανές, νέες παράμετροι σε επίπεδο περιήγησης, προς όφελος όλων των ειδικών ομάδων επισκεπτών.

«Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να αγγίζουν ορισμένα αντικείμενα ή αντίγραφα αρχαίων αντικειμένων που εκτίθενται στο Μουσείο, προκειμένου να έχουν απτή εικόνα και αίσθηση των εκθεμάτων», εξηγεί η προϊσταμένη της ΙΓ′ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κ. Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου. Όπως επισημαίνει παράλληλα η ίδια «είμαστε πολύ ικανοποιημένοι, διότι το Μουσείο αποτελεί έναν πολύ αγαπητό προορισμό για όλους τους επισκέπτες, είτε για οργανωμένες ομάδες, είτε για φιλοξενούμενους, οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή μας στο πλαίσιο προγραμμάτων, είτε από τον Δήμο, είτε από φορείς, είτε από σχολεία».

Ειδικές ράμπες στο Μουσείο

Το θέμα της εύκολης προσβασιμότητας τόσο στο Μουσείο, όσο και στους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής, αποτελεί, όπως προαναφέρθηκε, προτεραιότητα και γι’ αυτό τον λόγο έχει ληφθεί συνολική μέριμνα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Στο πλαίσιο αυτό, έχει τοποθετηθεί ειδικός ανελκυστήρας στη νέα είσοδο των γραφείων του Μουσείου, για τη διευκόλυνση των ατόμων που κινούνται με αναπηρικά αμαξίδια. Παράλληλα έχουν τοποθετηθεί ράμπες μεταξύ της παλαιάς και της νέας πτέρυγας, καθώς και σε άλλα σημεία, προκειμένου να διευκολύνεται η περιήγηση στο Μουσείο, αλλά και στα σημεία όπου υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα σε σχέση με τα εκθέματα.

Στο σημείο αυτό αξίζει να καταγραφεί η πρωτοβουλία τοποθέτησης ειδικής ράμπας προκειμένου να είναι εύκολα προσβάσιμη η αναπαράσταση του αρχαίου καπηλειού, το οποίο αποκαλύφθηκε στην περιοχή της Δημητριάδας και κατέχει περίοπτη θέση μεταξύ των εκθεμάτων της νέας πτέρυγας, καθώς παρουσιάζεται με όλα τα σκεύη και τα αγγεία που είχαν χρησιμοποιηθεί κατά την αρχαιότητα. Η προσέγγιση της ράμπας ενεργοποιεί αυτόματα ηχητικό σύστημα, μέσω του οποίου ακούγονται, παράλληλα, μαγνητοφωνημένες φωνές θαμώνων ταβέρνας, δίνοντας ολοκληρωμένη εικόνα στον επισκέπτη που αντιμετωπίζει προβλήματα όρασης ή ακοής. Ομοίως ακούγεται ο ήχος ρέοντος ύδατος, όταν πλησιάζει ο επισκέπτης την αναπαράσταση αρχαίου υδραγωγείου, που συγκαταλέγεται μεταξύ των εκθεμάτων της νέας πτέρυγας του Μουσείου. Ταυτόχρονα ο επισκέπτης του Μουσείου μπορεί να ακούσει τέσσερις διαφορετικές εκτελέσεις αρχαίας σύνθεσης που αποκαλύφθηκε πάνω σε μουσική επιγραφή στην περιοχή των Μηλεών και εν συνεχεία αποκρυπτογραφήθηκε, για να αποτελέσει σημαντικό έκθεμα στη νέα πτέρυγα του Μουσείου.

Στους αρχαιολογικούς χώρους

«Προσπαθούμε το πληροφοριακό και το εποπτικό υλικό, το οποίο συνοδεύει την έκθεση, να βρίσκεται σε τέτοια θέση, ώστε να μπορεί να το διαβάσει εύκολα κι ένας επισκέπτης με κινητικά προβλήματα» αναφέρει στο σημείο αυτό η προϊσταμένη της ΙΓ′ Εφορείας κ. Ιντζεσίλογλου. Ανάλογες πρωτοβουλίες έχουν υιοθετηθεί και σε αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής και όπως εξηγεί η προϊσταμένη της ΙΓ′ ΕΠΚΑ «έχει τοποθετηθεί ειδικός ανελκυστήρας στον αρχαιολογικό χώρο Φερών, στο πλαίσιο της ανάδειξης θολωτού τάφου της Γεωμετρικής εποχής στην περιοχή της Χλόης Βελεστίνου».

Συγκεκριμένα, μέσα σε τσιμεντένιο κέλυφος το οποίο δημιουργήθηκε κάτω από τα επιχώματα της εθνικής οδού, διατηρήθηκε ένας θολωτός τάφος Γεωμετρικής εποχής, ο οποίος αναδείχθηκε στο πλαίσιο του Γ′ ΚΠΣ. Ο ανελκυστήρας που έχει τοποθετηθεί διευκολύνει την πρόσβαση ατόμων με κινητικά προβλήματα, τα οποία μπορούν να περιηγηθούν το μνημείο και να δουν με ευκολία το πληροφοριακό υλικό το οποίο έχει τοποθετηθεί στους τοίχους του τσιμεντένιου κελύφους. Ταυτόχρονα όμως, έχει διαμορφωθεί κατάλληλα ειδική διαδρομή που διευκολύνει την περιήγηση ατόμων με αναπηρίες και στον αρχαίο ναό του Θαυλίου Διός, ο οποίος βρίσκεται επίσης στην περιοχή του Βελεστίνου.

Σε ό,τι αφορά, τέλος, τα άτομα με νοητική υστέρηση, έχει επίσης ληφθεί μέριμνα. Συγκεκριμένα, όταν πραγματοποιούνται επισκέψεις ειδικών σχολείων στο Μουσείο, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αφορά στον νεολιθικό πολιτισμό τροποποιείται αναλόγως, κατόπιν συνεννόησης με τους εκπαιδευτικούς, έτσι ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτό και παιδιά με νοητική υστέρηση, ενώ προγραμματίζεται και η δημιουργία ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων.